82 lata mijają właśnie od likwidacji getta i kolejnych tragicznych wydarzeń w Ostrowcu Świętokrzyskim, realizowanych w ramach nazistowskiej akcji Reinhardt, nazywanej przez Niemców „ostatecznym rozwiązaniem kwestii żydowskiej”. 10 października 1942 roku ostrowieccy Żydzi zostali zapędzeni na rynek
– Niemcy cały czas oszukiwali, że ludzie są przesiedlani na tereny wschodnie. Mimo, że było już trochę wiadomo, że działają obozy zagłady, czyli takie fabryki śmierci, to jednak ludzie w to nie wierzyli. Na tamten czas do było niewyobrażalne – mówi Wojciech Mazan z Muzeum Historyczno – Archeologicznego w Ostrowcu, badacz żydowskiej historii Ostrowca.
Stłoczonych na rynku mieszkańców poddano selekcji, wybierając głównie młodych mężczyzn, którzy mieli pozwolenia na pracę. Trafili oni do tak zwanego „małego getta” w okolicach ulicy Iłżeckiej, a w kwietniu 1943 roku zostali przeniesieni na łąki częstocickie do obozu pracy przymusowej. Pracowali niewolniczo dla zajętych przez Niemców Zakładów Ostrowieckich oraz dla Cegielni Jegiera, przed wojną Głowackiego.
Szacuje się, że w październiku 1942 roku do obozu zagłady w Treblince wywieziono ponad 10 tysięcy osób.- Akcja rozpoczęła się 10, ale dopiero 14 października był transport, następny 16 października. W tym drugim transporcie wywieziono głównie dzieci, wyłapywane w mieście. Dużo ludzi się ukrywało, oni też byli wyłapywani albo zabijani na miejscu. To jest wielkie, bardzo mroczne, brutalne wydarzenie w dziejach naszego miasta.
Wojciech Mazan dodaje, że od około 800 do nawet 2 tysięcy starszych, chorych ludzi, kobiet oraz dzieci zostało na miejscu zabitych w domach i na ulicach Ostrowca. – Zostali zakopani u podnóża kirkutu, cmentarza żydowskiego od strony ulicy Sienkiewicza, w masowych grobach. Ich ciała zostały częściowo spalone. W tym roku udało się fundacji „Zapomniane” odnaleźć jeden z tych grobów i oznaczyć go drewnianą macewą.
Od kilku lat, 11 października hołd ostrowieckim ofiarom holokaustu oddawana jest na ulicy Starokunowskiej, przy obelisku usytuowanym w miejscu dawnej synagogi.
/sla/
